Post by Guido ReijndersPost by Ruud HarmsenZijn de dialecten aldaar echt al zo in verval? Als de jeugd geen
dialect meer leert, is het in een paar generaties dood.
Ik kan alleen voor mijn eigen omgeving (Valkenswaard) en vanuit eigen
waarneming spreken. In Valkenswaard is het dialect stervende. Om nog echt
Valkenwaards dialect te horen moet je bij wijze van spreken naar het
bejaardenhuis. De jeugd spreekt het nog nauwelijks. Dan heb ik het over
typisch dialect-idioom en bijvoorbeeld de gave om het geslacht van een
zelfstandig naamwoord te 'weten'. Dat zal over een generatie of twee
helemaal afgelopen zijn denk ik.
Onze plaatselijke heemkundevereniging doet dappere pogingen het dialect vast
te leggen voor het nageslacht voordat het te laat is. Ze geven regelmatig
boekjes uit met verhalen in Valkenswaards, Dommels en Borkels dialect
(Dommelen en Borkel zijn kerkdorpen van Valkenswaard). Afgelopen maand heeft
de heemkundekring zelfs een dialectboek met cd gepresenteerd, zodat je het
niet alleen kunt lezen maar ook beluisteren.
Guido
Je overtuiging is nodeloos somber.
Zelf ben ik geboren in Heerlen, maar ik woonde in Midden Limburg. Ik
specialiseerde me in dialecten. Ik sprak en spreek uitsluitend m'n eigen
Midden-Limburgs, nooit wat anders, ook al woon en werkte ik lange tijd
onder Kerkadenaren en Vaalsenaren. Zij hebben de moeilijkste dialecten.
Vooral het Vaals, is bijzonder moeilijk. Tevens werkte ik ook elders in
het hele land. Het Weerts, Venloos en ook Helmonds zijn mij volkomen
maar dan ook totaal bekend. In de diensttijd liep de hele tijd een echte
Valkenswaarder heen en weer voor onze voeten. Hij sprak buitengewoon
mooi leuk en aardig Valkenswaards. Het was een bijzonder aardige kerel.
Hij heette Vogels. Hij werd later baas van een grote electronicaketen.
Een eigen, bijzondere, merkwaardige zeer karakteristieke taal-eigen
lijfspreuk van hem was: "Olliejenolliejenolliejenok?" en ik ga hier niet
vertalen, wat het betekent het is veel te leuk. De echte kenner komt er
vanzelf wel achter. Eindhovenaren spreken het typisch Eindhovens. En af
en toe moet ik nog steeds zijn in Valkenswaard en daar spreken ze
gewoon, bij de bakker de slager de kruidenier en de groenteboer, waar ik
kom, het Valkenswaards. Ik sta d'r zelf bij en met m'n neus bovenop. Met
m'n flaporen te luisteren. Maar je moet 't natuurlijk wél WILLEN (horen
en spreken) natuurlijk eigenlijk feitelijk hè.
Zo is 't met alles.
Je moet 't natuurlijk wél willen, eigenlijk feitelijk dus eigenlijk
feitelijk dus wel eigenlijk wel hè.
Ik denk zo, dat ik wel duidelijk ben denk ik zo.
Dacht ik zo (vervaarlijk grommend).
'\°_°/'
Ja.
Ik weet 't wel zeker.
Ik bén duidelijk.