Maurice
2005-07-19 12:19:41 UTC
Nu ik toch mijn voeten aan het vegen ben aan de copyrights van De
Standaard en van Joop van der Horst, kan ik dat maar beter grondig
doen. Dit is nog een interessant artikel van hem, en tevens een oproep.
Ik heb me ook altijd afgevraagd waar de uitdrukking 'vierkant draaien'
vandaan komt, vandaar.
_________________________________
WOORD VOOR WOORD. Vierkant draaien
Joop van der Horst
18/07/2005
DE belastingdienst heeft een nieuw computerprogramma. Het is bedoeld
voor de gewone mens, om zijn aangifte gemakkelijker te maken. Althans,
dat wordt beweerd. Ik denk dat het vooral voor de belastingdienst
eenvoudiger wordt als men zijn aangifte per computer doet. Hoe dit ook
zij, het programma vertoont kinderziektes. Dat is vaste prik. Ik heb
nog nooit van een publieksprogramma gehoord dat meteen goed werkte.
Altijd is er eerst een hoop ellende. Programmeurs leren langzaam.
Een en ander stond kort geleden in de krant. Met als kop: ,,Tax-on-Web
draait vierkant''. Een duidelijke kop, in een Belgische krant. In
Nederland zou die kop minder goed zijn. Niet omdat ze ,,Tax-on-Web''
niet kennen (de meeste Vlamingen weten ook niet wat dat is), maar omdat
ze ,,vierkant draaien'' daar niet kennen.
Dat is jammer voor de Nederlanders, want ze missen daarmee een heldere
en beeldende uitdrukking. Ik heb ze hier pas leren kennen.
Verschillende woordenboeken bevestigen mijn idee dat ,,vierkant
draaien'', en soms ,,vierkant lopen'' inderdaad enkel in het zuiden
voorkomen. Het Woordenboek voor Correct Taalgebruik van Theissen,
Gehlen en Vromans keurt de uitdrukking dan ook af. Daar kon je op
wachten, want zij keuren alles af wat niet ook in Nederland gezegd
wordt. Ik ben niet erg gelukkig met dat principe, maar voor wie ervan
houdt, is het heerlijk. Enfin, dat geldt ook voor oesters, gebraden
spinnen en gekonfijte bokkenballen.
Interessanter vind ik de vraag hoe lang deze mooie uitdrukking al
bestaat, en of ze van Vlaamse origine is dan wel ontleend aan een
andere taal. Helemaal nieuw is ze niet, want Walter De Clerck maakt er
al melding van in 1981. Maar evengoed kan ze al honderd of tweehonderd
jaar gangbaar zijn. Het jaartal 1981 is in zoverre van belang, dat het
vroeger is dan het algemeen computergebruik: vierkant draaien moet al
bestaan hebben voordat het zo treffend voor software van de
belastingdienst gebruikt kon worden.
Ook een snelle blik in een Frans woordenboek bij ,, carré '' en ,,
carrément '', en een Engels woordenboek bij ,, square '' levert niet
meteen een Frans of een Engels model op. Waarmee overigens nog
volstrekt niet gezegd is dat er geen buitenlands voorbeeld geweest is.
Wel blijft de mogelijkheid van een vorming van eigen bodem open. Wat in
het Engels of het Frans bedacht kan worden, kan immers evengoed in het
Nederlands bedacht worden.
Wie vierkant draaien kent uit een bron van voor 1981, wordt vriendelijk
uitgenodigd ons daarvan mededeling te doen. Ook tegenvoorbeelden, met
een onvervalst Hollands of Gronings gebruik, zijn welkom. Verder zou ik
graag willen weten of de uitdrukking, als ze niet algemeen Frans is,
wellicht in het Belgische Frans voorkomt. Ik kan ze niet vinden in het
woordenboek van Delcourt, maar ook dat zegt niet alles.
Joop van der Horst
______________________________________
Maurice Vandebroek.
Standaard en van Joop van der Horst, kan ik dat maar beter grondig
doen. Dit is nog een interessant artikel van hem, en tevens een oproep.
Ik heb me ook altijd afgevraagd waar de uitdrukking 'vierkant draaien'
vandaan komt, vandaar.
_________________________________
WOORD VOOR WOORD. Vierkant draaien
Joop van der Horst
18/07/2005
DE belastingdienst heeft een nieuw computerprogramma. Het is bedoeld
voor de gewone mens, om zijn aangifte gemakkelijker te maken. Althans,
dat wordt beweerd. Ik denk dat het vooral voor de belastingdienst
eenvoudiger wordt als men zijn aangifte per computer doet. Hoe dit ook
zij, het programma vertoont kinderziektes. Dat is vaste prik. Ik heb
nog nooit van een publieksprogramma gehoord dat meteen goed werkte.
Altijd is er eerst een hoop ellende. Programmeurs leren langzaam.
Een en ander stond kort geleden in de krant. Met als kop: ,,Tax-on-Web
draait vierkant''. Een duidelijke kop, in een Belgische krant. In
Nederland zou die kop minder goed zijn. Niet omdat ze ,,Tax-on-Web''
niet kennen (de meeste Vlamingen weten ook niet wat dat is), maar omdat
ze ,,vierkant draaien'' daar niet kennen.
Dat is jammer voor de Nederlanders, want ze missen daarmee een heldere
en beeldende uitdrukking. Ik heb ze hier pas leren kennen.
Verschillende woordenboeken bevestigen mijn idee dat ,,vierkant
draaien'', en soms ,,vierkant lopen'' inderdaad enkel in het zuiden
voorkomen. Het Woordenboek voor Correct Taalgebruik van Theissen,
Gehlen en Vromans keurt de uitdrukking dan ook af. Daar kon je op
wachten, want zij keuren alles af wat niet ook in Nederland gezegd
wordt. Ik ben niet erg gelukkig met dat principe, maar voor wie ervan
houdt, is het heerlijk. Enfin, dat geldt ook voor oesters, gebraden
spinnen en gekonfijte bokkenballen.
Interessanter vind ik de vraag hoe lang deze mooie uitdrukking al
bestaat, en of ze van Vlaamse origine is dan wel ontleend aan een
andere taal. Helemaal nieuw is ze niet, want Walter De Clerck maakt er
al melding van in 1981. Maar evengoed kan ze al honderd of tweehonderd
jaar gangbaar zijn. Het jaartal 1981 is in zoverre van belang, dat het
vroeger is dan het algemeen computergebruik: vierkant draaien moet al
bestaan hebben voordat het zo treffend voor software van de
belastingdienst gebruikt kon worden.
Ook een snelle blik in een Frans woordenboek bij ,, carré '' en ,,
carrément '', en een Engels woordenboek bij ,, square '' levert niet
meteen een Frans of een Engels model op. Waarmee overigens nog
volstrekt niet gezegd is dat er geen buitenlands voorbeeld geweest is.
Wel blijft de mogelijkheid van een vorming van eigen bodem open. Wat in
het Engels of het Frans bedacht kan worden, kan immers evengoed in het
Nederlands bedacht worden.
Wie vierkant draaien kent uit een bron van voor 1981, wordt vriendelijk
uitgenodigd ons daarvan mededeling te doen. Ook tegenvoorbeelden, met
een onvervalst Hollands of Gronings gebruik, zijn welkom. Verder zou ik
graag willen weten of de uitdrukking, als ze niet algemeen Frans is,
wellicht in het Belgische Frans voorkomt. Ik kan ze niet vinden in het
woordenboek van Delcourt, maar ook dat zegt niet alles.
Joop van der Horst
______________________________________
Maurice Vandebroek.