On Thu, 18 May 2006 22:30:18 +0200, "Jeroen van den Broek"
Post by Jeroen van den BroekPost by MurkhaZo rond 21:58:32 zei Jeroen van den Broek in
Post by Jeroen van den BroekPost by Didier LeroiOn Thu, 18 May 2006 09:40:35 +0200, "PlusMinus"
Post by PlusMinusAnticiperen betekent vooruitlopen-op. Hier zou ik eerder antEciperen
verwachten dan antI-. Anti is toch tegen, en ante voor? Is die 'i' er
gekomen naar analogie met participeren?
De Van Dale van 1864 heeft het ook al over antIciperen. Ik zal dus wel mis
redeneren, maar vraag het me toch af.
"Anticiper" is een Frans woord. Je stelt een goede vraag en ik heb tot
nog toe geen verklaring voor gevonden. Ik zal ze in een Franse
taalgroep gooien en je op de hoogte brengen.
Vraag dan meteen waarom de Fransen 'antIdater' gebruiken voor het
vervroegen van een datum, waar de Engelsen het hebben over 'antEdate' en
wij NL-ers over 'antEdateren'.
Antidateren is ook correct in het nederlands
Je hebt gelijk, met 'dank' aan de Fransen.
Een blogger van Serendips.org heeft driekwart jaar geleden een vraag over
ante- / anti-dateren gesteld aan de adviseurs van Taalunieversum en daarbij
<quote>
De kwestie 'antedateren/antidateren' is ter sprake gekomen op de Onze Taal
----- Wat is juist: 'antedateren' of 'antidateren' ('een document voorzien
van een vroegere datum dan de datum waarop het werkelijk opgesteld is')?
Zowel 'antedateren' als 'antidateren' is mogelijk; het Groene Boekje en de
recente woordenboeken vermelden beide vormen. Het Nederlandse werkwoord
'antedateren' is afkomstig van het Franse 'antidater', dat ontstaan is uit
de Latijnse woorden 'ante' ('voor') en 'datum'. Het lijkt erop dat
'antedateren' oorspronkelijk de enige juiste vorm was in het Nederlands.
Volgens het 'Prisma Stijlboek' is 'antedateren' eigenlijk juist, maar is
'antidateren' gebruikelijk geworden onder invloed van het Frans, dat het
Latijnse voorvoegsel 'ante-' altijd vervangt door 'anti-' (vergelijk ook
'anticiperen'). Ook uit 'De taalgids' blijkt dat 'antidateren' voorheen
afgekeurd werd: "Tegen de schrijfwijze 'antidateren' is geen bezwaar meer."
Overigens is 'antidateren' volgens Van Dale al sinds 1961 de gebruikelijkste
vorm (in de editie van 1950 werd 'antidateren' nog als 'minder juist'
bestempeld). Dat leiden we af uit het feit dat Van Dale sinds 1961 bij
'antedateren' verwijst naar 'antidateren', alwaar de betekenis van het
werkwoord vermeld wordt. Kennelijk heeft 'antidateren' in de jaren vijftig
razendsnel aan populariteit gewonnen. -----
Aan dit advies (dat ruim vijf jaar geleden geschreven is) kunnen we
toevoegen dat de twee werkwoorden op Nederlandstalige internetpagina's
ongeveer even vaak voor lijken te komen. Met vriendelijke groet, Namens het
Taalunieversum, Pepijn Hendriks
</quote>
Bron: http://www.serendips.org/?file=050818
Het antwoord van de Franse groep luidt als volgt:
"« Anti=contre et anté=avant » est un peu réducteur.
Au mot « anti-, préfixe » :
<tlfi>
Le contenu de l'art. que Trév. 1732 consacre au morphème anti- est
significatif : ,,Anti. Cette éspèce de préposition se trouve dans
plusieurs mots François, en deux significations différentes car elle
signifie quelquefois ce qui est avant, comme antichambre, ce qui est
avant la chambre, et pour lors elle vient du Latin ante, avant;
quelquefois elle signifie ce qui est contraire, opposé, et pour lors
elle vient du Grèc {ántí} contrà, contre, comme antipode, celui qui a
les piéds opposez aux notres.
</tlfi>
Au mot « anté-, préfixe » :
<tlfi>
Rem. On trouve, en m. fr. qq. var. en anti-; a) Avec valeur temp. :
les empr. au lat. anticiper, anticipation, les composés antidate,
antidater;
b) Avec valeur spatiale, outre l'empr. à l'ital. antichambre qui
subsiste en fr. mod., on trouve en m. fr. : antibust, anti-cuisine,
anti-poste notés ds HUG., antichapelle, anticour, antisalle notés ds
GDF.
</tlfi>"
[tlfi staat voor http://atilf.atilf.fr/ Le Trésor de la Langue
Française informatisé ]
Het is wel wat moeilijk lezen, het lijkt op een WNT-uittreksel-taal!
Toch even proberen te vertalen:
anti- :
1732 Deze soort voorzetsel bevindt zich in verschillende Franse
woorden met twee verschillende meningen. Soms wat /voor/ staat als in
"antichambre" (voorkamer) en dan komt het uit het Latijns "ante";
soms betekent het wat tegen is en dan komt het uit het Grieks (ánti)
contrà, tegen als in "antipode" degeen die zijn voeten in
tegengestelde richting t.o.v. de onze heeft.
ante-:
Opmerking: Men vindt in midden Frans enkele varianten in anti-;
a) met een tijd waarde : leningen aan het Latijns anticiper, enz
b) met een ruimte waarde, naast de lening aan het Italiaans
"antichambre" wat in het modern Frans nog bestaat vindt men in midden
Frans antibust, anti-cuisine enz.
Al bij al blijkt er een flinke verwarring tussen anti- en ante-
geweest zijn.
Ik hoop dat de OP (PlusMinus) hiermee geholpen is.
Mvg,
Didier