Post by Guido Reijnders[...] Het land dat de meeste schriftsoorten voor één taal kent, is Japan.
Het Japans bedient zich namelijk van kanji (karaktertekens die zijn
overgenomen uit China), kana (door de Japanners zelf ontwikkelde
lettergreeptekens) en Romeinse letters, die in japan romaji heten.
Dat lijkt omslachtig, maar in werkelijkheid is het nog ingewikkelder. Niet
alleen zijn er twee soorten kana van elk vijftig tekens (hiragana en
katakana), maar ook bestaan er voor kanji en kana vijf verschillende
schrijfwijzen - van zeer formeel tot zeer persoonlijk. Bovendien schrijven
de Japanners tegenwoordig ook horizontaal, terwijl ze vroeger alleen maar
verticaal schreven.
Even ter verduidelijking. Hoewel er verschillende schrijfwijzen voor
de kana bestaan, is het verschil niet anders dan in het Latijnse schrift
tussen drukletters en de verschillende schrijfvormen. Er zijn gewoon
drie basisschriften: kanji, hiragana en katakana.
Kanji (op het Chinees gebaseerd) worden het meest gebruikt. Echter
vrijwel iedere kanji kent verschillende betekenissen, waarbij sommige
gebaseerd zijn op de oorspronkelijke Chinese betekenis, terwijl de
andere uitgaat van de oorspronkelijke Chinese klank en daar de daarbij
behorende Japanse betekenis geeft. Vooral bij het laatste komen nogal
wat variaties voor (omdat de uitspraak in het Chinees nogal varieert).
Omdat Japans, in tegenstelling tot Chinees, wel vervoegingen en
verbuigingen kent, moeten die er op een of andere manier aangehangen
worden. Meestal worden daarvoor hiragana gebruikt. Hiragana worden
soms ook (in klein schrift) gebruikt als toevoeging bij kanji om de
uitspraak te verduidelijken.
Katakana worden gebruikt voor het weergeven van buitenlandse namen,
enzovoorts.
In principe kan een Japanse tekst in een of andere vorm van kana
worden weergegeven, en dat gebeurt ook in militaire omgeving in
katakana. (Japans morse en braille zijn ook op de kana gebaseerd.)
De traditie om kanji te gebruiken is echter nog steeds sterk.
Op school leren Japanners de (ongeveer) 1900 basis kanji, plus de
kana. Dat is in de meeste gevallen voldoende om Japans te lezen,
en in ieder geval kranten gebruiken alleen die tekens (behalve
mogelijk in lokale namen).
Het lezen levert verder geen problemen op, net zomin als Engelsen
met hun schrift. Je kijkt niet naar de individuele betekenis van
de tekens, maar kijkt naar grotere vormen, daarmee worden uitspraak-
verschillen in kanji's meestal wel opgelost.
Voor de westerling verwarrend is dat er verschillende transcripties
van Japans bestaan. De Japanner kent niet het onderscheid tussen
onze 'f' en onze 'h', en ook niet tussen onze 't' en onze 'ts'.
Die berg kan je dus getranscribeerd zien als 'fujitsu', maar ook
als 'hujitu'. Voor de Japanner is er geen verschil.
--
dik t. winter, cwi, kruislaan 413, 1098 sj amsterdam, nederland, +31205924131
home: bovenover 215, 1025 jn amsterdam, nederland; http://www.cwi.nl/~dik/